Bibliografie

Van Ceulens publicaties

Ludolph van Ceulen. Solutie ende werckinghe op twee geometrische vraghen by Willem Goudaen inde jaeren 1580 ende 83 binnen Haerlem aenden kerckdeure ghestelt: mitsgaders propositie van twee andere geometrische vraghen. Cornelis Claesz, Amsterdam, 1584. Transcriptie door Maxim Hendriks
Ludolph van Ceulen. Kort claar bewijs dat die nieuwe ghevonden proportie eens circkels jegens zyn diameter te groot is ende overzulcx de quadratura circuli des zelven vinders onrecht zy. Harmen Jansz Muller, Amsterdam, 1585.
Ludolph van Ceulen. Proefsteen ende claerder wederleggingh dat het claarder bewijs (so dat ghenaempt is) op de gheroemde ervindingh vande quadrature des circkels een onrecht te kennen gheven, ende gheen waerachtich bewijs is: hier by gevoeght Een corte verclaringh aengaende het onverstant ende misbruyck inde reductie op simpel interest…. Harmen Jansz Muller, Amsterdam, 1586.
Ludolph van Ceulen. Vanden circkel. Daerin gheleert werdt te vinden de naeste proportie des circkels-diameter tegen synen omloop… noch de tafelen sinuum, tangentium ende secantium… ten laetsten van interest…. Jan Andriesz., Delft, 1596. digitaal, transcriptie.
Ludolph van Ceulen. Vanden circkel daer in gheleert werdt te vinden de naeste proportie des circkels diameter teghen synen omloop, enz.: noch de tafelen sinuum, tangentium, ende secantium; ten laetsten van interest, met alderhande tafelen daer toe dienende. Joost van Colster, Leiden, 2e ed., van nieus oversien ende vermeerdert met dry tractaetgens waer in wederlegt werden beyde inventien vande quadrature des cirkels uytgeg. door symon van der eycke, 1615. online
Ludolph van Ceulen. De arithmetische en geometrische fondamenten, van mr. Ludolf van Ceulen; met het ghebruyck van dien in veele verscheydene constige questien, soo geometrice door linien, als arithmetice door irrationale ghetallen, oock door den regel Coss, ende de tafelen sinuum ghesolveert. Joost van Colster en Jacob Marcus, Leiden, 1615. online
Ludolph van Ceulen en Willebrord Snellius. Fundamenta arithmetica et geometrica cum eorundem usu in variis problematis, geometricis, partim solo linearum, ductu, partim per numeros irrationales, & tabulas sinuum, & algebram solutis. Leiden, 1615. online
Ludolph van Ceulen en Willebrord Snellius. Ludophi à Ceulen De circulo et adscriptis liber (et alia arithmetica et geometrica). Joost van Colster, 1619. online
J. van Hout, S. F. van Merwen, Ludolff van Coelen, M. Minten, en I. Pietersz Dou. Corte onderrichtinge dienende tot het maecken vande reductien vande jaer-custingen tot gereede penningen … volgende tplacaet der heeren Staten …. Leiden, 1599. online

Geselecteerde publicaties van tijdgenoten

Adr. Antonij. Solutie op die een en vyftichste ende tweenvyftichste Propositie die met wille sonder Facit syn voorghestelt in eenen Boeck onlancx wtghegheuen by Meester Nicolaum Petri Dauentriensem van die inleydinghe hoemen verstaen ende ghebruycken sal die Celeste ende Terrestre Cloote. Alkmaar, 1589.
Christoph Clavius. Theodosii Tripolitae Sphaericorum Libri III … item eiusdem … Sinus Lineae Tangentes et Secantes Triangula Recilinea atque Sphaerica. Rome, 1586. online
Christoffer Dybvad. C. Dibuadii In geometriam Euclidis prioribus sex elementorum libris comprehensam, demonstratio numeralis …. Leiden, 1603.
Simon van der Eycke. Quadrature du cercle ou manière de trouver un carré éegal au cercle donné, et au contraire un cercle egual au carré proposé avec la raison de la circumference au diametre. Alb. Henry, Delft, 1584.
Wilhelm Holtzman. Die Sechs Erste Bücher Euclidis; vom anfang oder grund der Geometrj … auss Griechischer sprach in die Teütsch gebracht, aigentlich erklärt … und in Truckh gegeben. Basel, 1562.
Philips van Lansbergen. Cyclometriae Novae libri duo. Middeleburg, 1616.
Nicolaus Petri. Vanden twee geometrische vraeghen, inden jaren 81. ende 83. by Willem Goudaen binnen Haerlem aenden kercke ghestelt. Cornelis Claesz, Amsterdam, 1584.
Adriaan van Roomen. Ideae mathematicae pars prima, sive methodus polygonorum, qua laterum, perimetrorum & arearum eujuscunque polygoni investigandorum ratio exactissima & certissima; una cum circuli quadratura continentur. Van Keerbergen, Antwerpen, 1593.
Adriaan van Roomen. In Archimedis circuli dimensionem expositio et analysis. Wirceburgi, 1597.
Adriaan van Roomen. Chordarum arcubus circuli primariis, quibus videlicet is in triginta dirimitur partes, subtensarum resolutio. Wirceburgi, 1602.
Adriaan van Roomen. Mathesis polemica. Laevinus Hulsius, Frankfurt, 1605.
Josephus Justus Scaliger. Cyclometrica elementa duo. Plantijn, Leiden, 1594.
Josephus Justus Scaliger. Mesolabium. Leiden, 1594.
Josephus Justus Scaliger. Appendix ad Cyclometrica sua. Plantijn, Leiden, 1594.
Johan Sems, Jan Pietersz Dou, and Sybrand Hansz Cardinael. Practijck des Lantmetens: Leerende alle rechte ende kromzijdige Landen / Bosschen / Boomgaerden / ende andere velden meten / so wel met behulp des Quadrants / als sonder het selve … vermeerdert met hondert Geometrische Questien met haer Solutien. Door Sybrant Hansz. Rekenmeester tot Amsterdam. Jan Jansz, about 1620.
Willebrord Snellius. Cyclometricus, de circuli dimensione secundum logistarum abacos, & ad mechanicem accuratissima; atque omnium parabilissima: Eiusdemque usus in quarumlibet adscriptarum inventione longe elegantissimus, & quidem ex ratione diametri ad suam peripheriam data. Elzevier, Leiden, 1621.
Dirck den Hollander. Toet-steen van d'algebra spetiosa, alwaer door Adr. Twilt byna op een oneyndelyke manier proef-vast getoetst wordt de 57e quaestie van Ludolf van Keulen en sijn boeck des Cirkels … : als mede noch twee brieven, geschreven door L. van Keulen aan Nic. van Percijn …. Goedesbergh en Beaumont, 1669.
François Viète. Canon mathematicus, seu ad triangula. - Canonion triangulorum laterum rationalium. - Universalium inspectionum ad canonem mathematicum liber singularis. Paris, 1579.
François Viète. Ad problema Quod omnibus Mathematicis totius orbis construendum proposuit Adrianus Romanus Responsum. Parijs, 1595.
François Viéte en Frans van Schooten. Francisci Vietae Opera mathematica. Bonaventura, Leiden, 1646.
Alexander Anderson. Ad angularium sectionum analyticem theoremata, a Fra. Vieta primum excogitata, jam tendem demonstration. confirmata. Parijs, 1615.

Andere werken

Laurens Praalder. Verzaameling van eenige opgeloste zo bepaalde als onbepaalde mathematische voorstellen, eertijds door … Ludolf van Keulen onder de tytel van Konstige vraagen, zonder ondtbindigen in 't licht gegeeven; verrykt met noodige aanmerkingen en nuttige uitbreidingen, welken tot eene byzondere verklaaring daar toe behoren. Morterre, Amsterdam, 1777.
Laurens Praalder. Ludolf van Keulen's mathematische voorstellen, bekend onder den tytel van Kunstige vraagen zonder ontbindingen, opgelost en verrykt met aanmerkingen en uitbreidingen. Jan Willem Smit, Amsterdam, 1790. online
J. J. Dodt van Flensburg, editor. Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht, volume 7. L.E. Bosch en Zoon, Utrecht, 1848.
Klaas van Berkel. Simon Stevin et la fondation de l'école militaire de Leyde en 1600. In Catherine Secretan and Pim den Boer, editors, De la vie civile, 1590, pp. 93--108. ENS Éditions, Lyon, 2005.
Klaas van Berkel, editor. A history of Science in the Netherlands: Survey, themes, and reference. Brill, Leiden, 1999.
Frits Beukers and Weia Reinboud. Snellius versneld. Nieuw Archief voor Wiskunde, 5:3(1):60--63, 2002.
David Bierens de Haan. Iets over de quadratuur van Simon van der Eycke en hare gevolgen. Nieuw Archief voor Wiskunde, 1:70--86, 206--11, 1875.
David Bierens de Haan. Bibliographie Néerlandaise historique-scientifique des ouvrages importants dont les auteurs sont nés aux 16e, 17e et 18e siècles sur les sciences mathématiques et physiques avec leurs applications. Bullettino di bibliografia e di storia delle scienze matematiche e fisiche, 14--16, 1883.
David Bierens de Haan. Notice sur quelques quadrateurs du cercle dans les Pays-Bas. Bullettino di bibliografia e di storia delle scienze matematiche e fisiche, 7, 1874.
David Bierens de Haan, editor. Feest-gave van het Wiskundig Genootschap te Amsterdam onder de zinspreuk: ``Een onvermoeide arbeid komt alles te boven'', ter gelegenheid der viering van zijn honderdjarig bestaan. Haarlem, 1879. Bevat facsimile-herdrukken van Jan van Hout e.a. ``Corte onderrichtinge dienende tot het maecken vande reductien vande jaer-custingen tot gereede penningen'' (Leiden 1599) en Johan de Witt ``Waerdye van lyf-renten naer proportie van los-renten'' ('s Gravenhage 1671).
David Bierens de Haan. Bouwstoffen voor de geschiedenis der wis- en natuurkundige wetenschappen in de Nederlanden. Amsterdam, 1878--1887. online
Paul P. Bockstaele. Een Leuvens mathematisch pamflet uit 1638. In Liber americorum professor emeritus Dr. H. Florin, pp. 45--61. Katholieke Universiteit Leuven, Dep. Wiskunde, Leuven, 1975.
Paul P. Bockstaele. The correspondence of Adriaan van Roomen. Number 9 in Mededelingen uit het Seminarie voor geschiedenis van de wiskunde en de natuurwetenschappen aan de Katholieke universiteit te Leuven. Katholieke Universiteit Leuven Dept. wiskunde, 1977.
Henk J.M. Bos. Redefining geometrical exactness: Descartes' transformation of the early modern concept of construction. Springer, 2001.
Henk J.M. Bos. De cirkel gedeeld, de omtrek becijferd en pi gebeiteld: Ludolph van Ceulen en de uitdaging van de wiskunde. Nieuw Archief voor Wiskunde, 5:1(3):259--262, 2000. online
Henri Bosmans S.J. Le traité des Sinus de Michel Coignet. Polleunis et Ceuterick, Bruxelles, 1901.
Henri Bosmans S.J. La méthode d'Adrien Romain pour effectuer les calculs des grands nombres. Annales de la Sociétée scientifique de Bruxelles, 28(2), 1904.
Henri Bosmans S.J. Analyse de trois ouvrages d'Adrien Romain. Annales de la Sociéetée scientifique de Bruxelles, 29(1), 1905.
Henri Bosmans S.J. Note sur la trigonométrie d'Adrien Romain. Bibliotheca mathematica, 3:5(4), 1905.
Henri Bosmans S.J. La `Practicque om te leeren cypheren' de Nic. Petri de Deventer. Annales de la Société scientifique de Bruxelles, 32(2), 1908.
Henri Bosmans S.J. Un Émule de Viète: Ludolphe van Ceulen: analyse de son `Traité du Cercle'. Annales de la Société scientifique de Bruxelles, 34:88--139, 1910. online
Henri Bosmans S.J. Notes sur l'Arithmétique de Simon Stevin. Louvain, 1911.
Henri Bosmans S.J. Ludolphe van Ceulen (1540--1610). Mathésis (Gand), 39:352--60, 1925.
Combertus Pieter Burger. Amsterdamsche rekenmeesters en zeevaartkundigen in de zestiende eeuw. Van Langenhuysen, 1908.
Jozef T.L. Devreeze and Guido vanden Berghe. `Wonder en is geen wonder': de geniale wereld van Simon Stevin 1548--1620. Davidsfonds, Leuven, 2003.
Evert Jan Dijksterhuis. Simon Stevin. Martinus Nijhoff, 's-Gravenhage, 1943.
Fokko Jan Dijksterhuis. Duytsche Mathematique and the Building of a New Society: Pursuits of Mathematics in the Seventeenth-Century Dutch Republic. In L. Cormack et al, editor, Mathematical Practitioners and the Transformation of Natural Knowledge in Early Modern Europe. to appear, 2008.
J. du Saar. (div. artikelen over gesch. v. interestrek.). De Verzekeringsbode, 39--42, 1920--23.
A. Graafhuis. De mathematici Laurens en Gerbrand Praalder. Jaarboekje Oud-Utrecht, 79--98,1961. Online
H.L.V. de Groote. Zestiende eeuwse Antwerpse boekhoudkundigen en cijfermeesters. Scientium Historia, 2:161--172, 1960.
H.L.V. de Groote. Zestiende eeuwse Antwerpse boekhoudkundigen en cijfermeesters. Scientium Historia, 3:142--156, 1961.
H.L.V. de Groote. De zestiende eeuwse Antwerpse schoolmeesters. Bijdragen tot de Geschiedenis, 3:19:179--318, 1967.
M. van Haaften. De Thiende van Stevin. De Verzekeringsbode, 40:73+, 1921.
M. van Haaften. Gegevens voor de geschiedenis der intrestrekening in Nederland. De Verzekeringsbode, 40:165+, 1921.
M. van Haaften. De zestiende-eeuwsche intresttafels van Stevin, Wentsel en Trenchant. Het Verzekerings Archief, 10:99, 1929.
M. van Haaften. De oudste geschiedenis der tafels voor samengestelden intrest in termijnen. De Verzekeringsbode, 55(5):25+, 1936.
M. van Haaften. (over vceulen, ``iaercustinghen''). De Verzekeringsbode, 39:138, 148, 165, 1920.
M. van Haaften. Aenhang totde voorgaende Corte Onderrichtinghe. De Verzekeringsbode, 55:85, 97, 121, 1936.
Charles van den Heuvel. Wisconstige gedachtenissen: Maurits over de kunsten en wetenschappen in het werk van Stevin. In C.J. Zandvliet et al, editor, Maurits, prins van Oranje, pp. 106--121. Rijksmuseum Amsterdam, 2000.
Jan P. Hogendijk. Het Rekenwonder van het Rapenburg. Eureka 3 nr 2, Leiden, 2006.
Jan P. Hogendijk. Similar mathematics in different cultures: Jamshid Al-Kashi and Ludolph van Ceulen on the determination of π. In Mélanges offerts á Hossam Elkhadem par ses amis et ses éléves, pp. ?? Archives et Bibliothéques de Belgique, 2007.
Jan P. Hogendijk. Al-Kashi's Determination of π to 16 Decimals. Zeitschrift für Geschichte der Arabisch-ISlamischen Wissenschaften, 18:73--153, 2009.
Jan P. Hogendijk. Ludolph van Ceulen en zijn boek Vanden circkel: schermutselingen rond het getal π. In Jan Bos en Erik Geleijns (eds.), Boekenwijsheid: Drie eeuwen kennis en cultuur in 30 bijzondere boeken, pp. 21--26. Walburg Pers, Zutphen 2009.
Jan P. Hogendijk. The scholar and the fencing master: the exchanges between Joseph Justus Scaliger and Ludolph van Ceulen on the circle quadrature (1594--1596). to appear in Historia Mathematica, 2010.
Onko ten Have. De leer van het boekhouden in de Nederlanden tijdens de zeventiende en achttiende eeuw. Waltman, Delft, 1933.
F. A. Hoefer. Medeelingen omtrent het onderwijs in de versterkingskunst aan onze hooge en illustre scholen. Bijdragen voor Vaderlandse Geschiedenis en Oudheidkunde, 7, 1928.
Hendrik Leonard Houtzager. Enkele wiskundigen uit de kring rond Jan Hugo Cornets de Groot. In Delfia Batavorum jaarboek 1994, pp. 49--59. Genootschap Delfia Batavorum, 1995.
Dirk Huylebrouck. [Ludolph] van Ceulen's [1540-1610] tombstone. Mathematical Intelligencer, 17(4):60--61, 1995.
Friedrich Katscher. Einige Entdeckungen über die Geschichte der Zahl Pi sowie Leben und Werk von Christoffer Dybvad und Ludolph van Ceulen. In Denkschriften der mathematisch-naturwissenschaftlichen Klasse, volume 116, pp. 85--129. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien, 1979. gedeeltelijk online
Friedrich Katscher. New documents on Ludolph van Ceulen. Regionaal Archief Leiden, G2006A23. s.a.
Friedrich Katscher and Hans Schlotter. Der Mathematiker Ludolph van Ceulen (von Collen), Hildesheim 28.1.1540 und die Zahl Pi. Norddeutsche Familienkunde, 32:65--72, 1983. online
Marjolein Kool. Die conste vanden getale. Een studie over Nederlandstalige rekenboeken uit de vijftiende en zestiende eeuw, met een glossarium van rekenkundige termen. Verloren, Hilversum, 1999.
Dieter Launert. Nicolaus Reimers Ursus: Stellenwertsystem und Algebra in der Geodaesia und Arithmetica. Bayrische Akademie der Wissenschaften, Mathematisch-naturwissenschaftliche Klasse: Abhandlungen; Heft 175. C. H. Beck, München, 2007.
Ad Meskens. Wiskunde tussen Renaissance en Barok: aspecten van wiskunde-beoefening te Antwerpen 1550--1620. Publikaties van de Stadsbibliotheek en het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven, Antwerpen, 1994.
Ad Meskens. Zestiende-eeuwse wiskundige sprokkelingen, vnl. uit het Antwerps stadsarchief. Scientium Historia, 19(1):23--28, 1993.
J. Meursius. Ioannis Mevrsi Athenae Batavae, sive de vrbe Leidensi & academia virisque claris; qui utramque ingenio suo, atque scriptis, illustrarunt: libri dvo. Leiden, 1625.
Jean Etienne Montucla. Histoire des recherches sur la quadrature du cercle. Parijs, 1754.
Marjanne de Nijs en Steven Wepster. Meester Ludolphs koordenvierhoek. Zebrareeks 31, Epsilon Uitgaven, Utrecht 2010.
R.M.Th.E. Oomes and Ronald Breugelmans. π in de bibliotheek: catalogus bij een tentoonstelling over Ludolph van Ceulen en de berekening van het getal pi, in de Leidse Universiteitsbibliotheek, 4-18 juli 2000. Number 36 in Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek. Universiteitsbibliotheek Leiden, 2000.
R.M.Th.E. Oomes, J.J.T.M Tersteeg, and Jaap Top. Het grafschrift van Ludolph van Ceulen. Nieuw Archief voor Wiskunde, 5:1(2):156--161, 2000. online
Willem Otterspeer. Groepsportret met Dame. I: Het bolwerk van de vrijheid: de Leidse universiteit, 1575--1672. Bert Bakker, 2000.
H.C. Pouls. De landmeter: Inleiding in de geschiedenis van de Nederlandse landmeetkunde, van de Romeinse tot de Franse tijd. Canaletto, Alphen aan den Rijn, 1997.
George Auguste Vorsterman van Oyen. Honderd vier en veertig vraagstukken van Nederlandsche wiskundigen der XVIIe eeuw, voorafgegaan door eene bijdrage tot de geschiedenis van de beoefening der wiskunde in Nederland, van Stevin tot Huyghens. Van Nooten, Schoonhoven, 1868.
George Auguste Vorsterman van Oyen. Notice sur Ludolphe van Colen. Bullettino di bibliografia e di storia delle scienze matematiche e fisiche, 1, 1868.
Ivo Schneider. Johannes Faulhaber, 1580-1635: Rechenmeister in einer Welt des Umbruchs. Birkhäuser, Basel, 1993.
E.J.E.M. Smeur. De zestiende-eeuwse Nederlandse rekenboeken. PhD thesis, Utrecht, 1960.
Dirk Jan Struik. s.v. `Ceulen, Ludolph van'. In C. C. Gillispie, editor, Dictionary of Scientific Biography, volume III, p. 181. Charles Scribner's Sons, New York, 1971.
Bart de Smit, Jaap Top, and Chris Zaal. Pi in de pers. Nieuw Archief voor Wiskunde, 5:1:369--71, 2000.
Dirk Jan Struik. Het land van Stevin en Huygens. Pegasus, Amsterdam, 2e druk, 1966.
J. Tropfke. Geschichte der Elementar-Mathematik in systematischer Darstellung mit besonderer Berücksichtigung der Fachwörter, volume 4 : Ebene Geometrie. Walter de Gruyter & Co., Berlin, dritte, verbesserte und vermehrte auflage besorgt von dr. kurt vogel, 1940.
Rienk Vermij. Mathematics at Leiden: Stevin, Snellius, Scaliger. In I. Hantsche, editor, Der ``mathematicus'': zur Entwicklung und Bedeutung einer neuen Berufsgruppe in der Zeit Gerhard Mercators, pp. 75--92, Bochum, 1996.
Cees de Waard. ``Ceulen (Ludolph van)''. In P.C. Molhuysen and P.J. Blok, editors, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, pp. 291--295. Sijthoff, Leiden, 1911.
Cornelis Marius Waller Zeper. De oudste interesttafels in Italië, Frankrijk en Nederland, met een herdruk van Stevin's ``Tafelen van Interest''. PhD thesis, Leiden, 1937.
Steven A. Wepster. Van Ceulens veelhoeken en veeltermen. Nieuwe Wiskrant, 28(1):43--48, 2008.
Steven A. Wepster. Ludolph van Ceulen 1540--1610: in de ban van de cirkel, Euclides, 85(3):98--100, 2009.
Steven A. Wepster. Ludolph van Ceulen 1540--1610: meester der rekenmeesters, Pythagoras, 49(3):12--15, 2010.
Steven A. Wepster. Hoe Van Ceulen pi insloot, Pythagoras, 49(3):26--28, 2010.
Steven A. Wepster. Ludolph van Ceulen in Hollandse kringen, Nieuw Archief voor Wiskunde, 5/11(1):, 2010
P.J. van Winter. Hoger beroepsonderwijs avant-la-lettre: bemoeiingen met de vorming van landmeters en ingenieurs bij de Nederlandse universiteiten van de 17e en 18e eeuw. Noord-Hollandsche Uitgeversmaatschappij, Amsterdam, 1988.
Liesbeth C. de Wreede. Willebrord Snellius (1580-1626): a humanist reshaping the mathematical sciences. PhD thesis, Utrecht, 2007.