Jaarprogramma 2003-2004 | Home

Dinsdag 6 april 2004
prof. dr. Peter van der Straten (Debye Instituut, Universiteit Utrecht)

Koude atomen in optische roosters

De recente ontwikkelingen op het gebied van het koelen en vangen van atomen, hebben het mogelijk gemaakt om atomen op te slaan in optische potentialen. Door de juiste keuze van de laser bundels, die de optische potentiaal vormen, kan de potentiaal fungeren als een driedimensionaal rooster, waar de rooster diepte en oriëntatie bepaald wordt door de intensiteit van en de hoek tussen de bundels. Op deze wijze hebben we een zelfde situatie gemaakt als in de vaste stof, waar de rooster-atomen een periodieke potentiaal maken voor de elektronen. Zo is het mogelijk geweest om in optische roosters Bloch oscillaties en Wannier trappen waar te nemen, die in de jaren 1930-40 voorspeld zijn voor het bewegen van elektronen in de vaste stof. Inmiddels is het zowel theoretisch als experimenteel aangetoond, dat het laden van een Bose gecondenseerd gas in een optische rooster leidt tot het waarnemen van een quantum fase overgang tussen een geleidende en een isolerende toestand. Deze zogeheten Mott-isolator overgang is reeds lang voorspeld in de gecondenseerde materie, maar tot dusver in die systemen nog nooit waargenomen. Na een korte inleiding over laserkoeling zal ik ingaan op de optische roosters, de voorspelling gedaan vanuit de theorie, de experimentele inspanningen om dit te kunnen bestuderen en de recente experimentele resultaten.

Terug naar het Jaarprogramma | Home